Trọng tài bóng đá luôn là những người “vô hình” trên sân cỏ, nhiệm vụ của họ là kiểm soát trận đấu một cách công bằng mà không gây sự chú ý. Đây là một thách thức không hề nhỏ, bởi áp lực phải đưa ra quyết định chính xác là vô cùng lớn. Không trọng tài nào trải qua sự nghiệp mà không mắc sai lầm, nhưng chỉ những người xuất sắc nhất mới thực sự được nhớ đến.
Qua năm tháng, nhiều thế hệ trọng tài đã xuất hiện và giải nghệ. Tuy nhiên, chỉ có những gương mặt kiệt xuất mới giành được sự tôn trọng từ cầu thủ, huấn luyện viên và người hâm mộ. Những cái tên như Howard Webb hay huyền thoại Pierluigi Collina nằm trong số những trọng tài vĩ đại nhất mọi thời đại.
Trong bối cảnh cuộc tranh luận về chất lượng công tác trọng tài tại các giải đấu lớn vẫn tiếp diễn, bài viết này sẽ điểm lại danh sách 10 trọng tài xuất sắc nhất trong lịch sử bóng đá, trong đó có ba người từng làm nhiệm vụ tại giải Ngoại hạng Anh (Premier League).
Tiêu Chí Xếp Hạng
Việc xếp hạng các trọng tài xuất sắc dựa trên nhiều yếu tố, phản ánh tầm ảnh hưởng và chất lượng chuyên môn của họ:
- Số trận điều khiển: Càng nhiều trận đấu, đặc biệt là ở cấp độ cao, càng cho thấy sự tín nhiệm và kinh nghiệm của trọng tài đó.
- Tầm quan trọng của các trận đấu đã điều khiển: Những trận cầu đinh, chung kết các giải đấu lớn luôn được giao cho các trọng tài tốt nhất.
- Sự tôn trọng từ cầu thủ: Mặc dù cầu thủ thường có xu hướng phản ứng với trọng tài, nhưng những người hiếm hoi giành được sự nể trọng từ các chuyên gia đồng nghiệp trên sân chắc chắn là những người xuất sắc.
| Xếp hạng Trọng Tài Bóng Đá Vĩ Đại Nhất Lịch Sử |
| :———————————— | :——————– | :————- |
| Hạng | Tên | Quốc tịch |
| 1. | Pierluigi Collina | Ý |
| 2. | Howard Webb | Anh |
| 3. | Nicola Rizzoli | Ý |
| 4. | Markus Merk | Đức |
| 5. | Mark Clattenburg | Anh |
| 6. | Kim Milton Nielsen | Đan Mạch |
| 7. | Mark Halsey | Anh |
| 8. | Sandor Puhl | Hungary |
| 9. | Viktor Kassai | Slovakia |
| 10. | Pedro Proenca | Bồ Đào Nha |
10. Pedro Proenca
Bồ Đào Nha
Trọng tài Pedro Proenca điều khiển trận đấu
Trọng tài người Bồ Đào Nha Pedro Proenca bắt đầu sự nghiệp cầm còi vào năm 1998 và nhanh chóng được biết đến là một trong những trọng tài xuất sắc nhất trong thời kỳ hiện đại. Điều đáng kinh ngạc, ông là trọng tài đầu tiên được giao trọng trách điều khiển cả hai trận chung kết của UEFA Champions League và UEFA European Championship trong cùng một năm dương lịch (2012).
Ông được Liên đoàn Thống kê và Lịch sử Bóng đá Thế giới (IFFHS) vinh danh là Trọng tài Xuất sắc nhất Thế giới năm 2012. Trước đó, ông cũng nhận giải Trọng tài của Năm vào các năm 2007 và 2011 từ Liên đoàn Bóng đá Bồ Đào Nha. Những giải thưởng này nói lên sự tôn trọng mà giới chuyên môn dành cho ông, đặc biệt sau khi ông còn góp mặt tại World Cup 2014.
| Sự nghiệp Trọng tài của Pedro Proenca |
| :———————————– | :—————————– |
| Năm | 1998 – 2015 |
| Giải quốc nội chính | Primeira Liga |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 2012 |
| Các trận chung kết lớn | Champions League 2012, Euro 2012, World Cup 2014 |
9. Viktor Kassai
Slovakia
Viktor Kassai rút thẻ vàng trong trận đấu
Viktor Kassai trở thành trọng tài quốc tế chính thức của FIFA vào năm 2003 trước khi treo còi 16 năm sau đó. Đến từ Slovakia, Kassai đã để lại dấu ấn ấn tượng trong công tác trọng tài bóng đá với những quyết định chính xác. Ông được giao trọng trách điều khiển trận chung kết UEFA Champions League 2011 giữa Barcelona và Manchester United, thể hiện khả năng xử lý các trận đấu áp lực cao với sự điềm tĩnh.
Bên cạnh đó, ông cũng tham gia điều hành tại World Cup 2010 và Euro 2012. Tại FIFA Club World Cup 2016, ông trở thành trọng tài đầu tiên đưa ra quyết định thổi phạt đền sau khi xem lại video (VAR). Đó là một sự nghiệp đáng nể của trọng tài người Slovakia.
| Sự nghiệp Trọng tài của Viktor Kassai |
| :———————————- | :————————————– |
| Năm | 1990 – 2019 |
| Giải quốc nội chính | Slovak First Football League |
| Các giải đấu quốc tế lớn | World Cup 2010, Euro 2012, Euro 2016 |
| Các trận chung kết lớn | Champions League 2011 |
8. Sandor Puhl
Hungary
Sandor Puhl điều hành trận đấu
Sandor Puhl trở nên nổi tiếng khi là trọng tài của trận chung kết FIFA World Cup 1994 – một trong những kỳ World Cup đáng nhớ nhất. Trong khi đó, IFFHS đã vinh danh ông là Trọng tài Xuất sắc nhất Thế giới liên tiếp 4 lần từ năm 1994 đến 1997.
Có khả năng nói nhiều ngôn ngữ, ông còn được chọn điều khiển trận chung kết Champions League 1997 giữa Borussia Dortmund và Juventus. Tuy nhiên, sự nghiệp của ông không hoàn toàn suôn sẻ mà có cả tranh cãi. Puhl là nhân vật bị chỉ trích nhiều ở Tây Ban Nha do sự lơ là của ông trong trận tứ kết World Cup 1994 giữa Ý và Tây Ban Nha, khi Mauro Tassotti thúc cùi chỏ vào mặt Luis Enrique trong vòng cấm ở những phút bù giờ. Puhl đã không đưa ra quyết định phạt đền hay thẻ phạt nào.
| Sự nghiệp Trọng tài của Sandor Puhl |
| :——————————— | :——————————————- |
| Năm | 1988 – 2000 |
| Giải quốc nội chính | Nemzeti Bajnoksag |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 1992, World Cup 1994, Euro 1996 |
| Các trận chung kết lớn | UEFA Cup 1993, World Cup 1994, Champions League 1997 |
7. Mark Halsey
Anh
Mark Halsey trong vai trò trọng tài trên sân
Mark Halsey là trọng tài người Anh đầu tiên trong danh sách này. Mặc dù ít khi xuất hiện ở các trận đấu cấp châu Âu, ông đã giành được sự tôn trọng từ các cầu thủ. Ông chủ yếu điều khiển các trận đấu tại Premier League từ năm 1999 đến 2013 và nằm trong danh sách các Trọng tài Nhóm Chọn lọc của giải đấu này từ khi nhóm được thành lập năm 2001 cho đến khi ông giải nghệ.
Trọng tài người Anh đã điều hành hơn 300 trận đấu ở quê nhà, bao gồm cả trận chung kết League Cup năm 2008. Ông có khả năng đưa ra quyết định nhanh chóng nhưng vẫn giữ được sự điềm tĩnh, điều này khiến ông trở thành một hình tượng ổn định ở giải đấu hàng đầu nước Anh. Nhiều trọng tài Anh khác chỉ có thể mơ ước nhận được sự tôn trọng như ông.
| Sự nghiệp Trọng tài của Mark Halsey |
| :——————————— | :—————————– |
| Năm | 1989 – 2013 |
| Giải quốc nội chính | Premier League |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Không áp dụng |
| Các trận chung kết lớn | League Cup 2008 |
6. Kim Milton Nielsen
Đan Mạch
Trọng tài Kim Milton Nielsen rút thẻ vàng
Trọng tài thường không được phép quá nổi bật trên sân, nhưng điều này luôn là một thách thức đối với Kim Milton Nielsen, với chiều cao ấn tượng 1m98 của ông. Theo đúng nghĩa đen, bạn luôn có thể nhìn thấy ông trên sân. Ông đã điều khiển 154 trận đấu quốc tế và 53 trận đấu tại UEFA Champions League trong sự nghiệp của mình, tham gia các giải đấu toàn cầu từ năm 1988 đến 2005.
Trọng tài người Đan Mạch đã cầm còi hai trận đấu tại FIFA World Cup 1998 ở Pháp và điều khiển trận bán kết giữa Brazil và Thổ Nhĩ Kỳ tại FIFA World Cup 2002 ở Hàn Quốc và Nhật Bản. Cùng với những màn trình diễn ổn định tại giải đấu danh giá nhất châu Âu cấp CLB, rất ít trọng tài nào ấn tượng – hoặc áp đảo – như Nielsen. Bạn có thể tìm hiểu thêm về những tin tức bóng đá 247 về các giải đấu mà ông từng tham gia.
| Sự nghiệp Trọng tài của Kim Milton Nielsen |
| :————————————— | :———————————————————————————- |
| Năm | 1976 – 2006 |
| Giải quốc nội chính | Danish Superliga |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 1996, AFCON 1998, World Cup 1998, Euro 2000, World Cup 2002 |
| Các trận chung kết lớn | UEFA Cup 1994, Champions League 2004 |
5. Mark Clattenburg
Anh
Mark Clattenburg là một nhân vật gây nhiều tranh cãi. Một số người yêu mến ông, số khác lại không, nhưng ông luôn được các tổ chức tin tưởng giao phó những trận đấu lớn nhất. Đáng chú ý, trong trận “Battle of Stamford Bridge” năm 2016 giữa Chelsea và Tottenham – một trong những trận đấu điên rồ nhất lịch sử Premier League – ông thừa nhận đã để đội khách “tự hủy diệt” bởi ông không muốn bị đổ lỗi làm họ mất chức vô địch. Clattenburg đã giữ chiếc thẻ đỏ trong túi suốt trận hòa 2-2, kết quả giúp Leicester City lên ngôi vô địch.
Vị trọng tài thẳng thắn này còn điều khiển trận chung kết UEFA European Championship 2016 giữa Bồ Đào Nha và Pháp. Cùng với hơn 250 trận đấu tại Premier League, trọng tài người Anh đã chuyển ra nước ngoài vào giai đoạn cuối sự nghiệp chuyên nghiệp của mình, kiếm được số tiền lớn khi điều hành các trận đấu ở Saudi Arabia và Trung Quốc.
| Sự nghiệp Trọng tài của Mark Clattenburg |
| :———————————— | :——————————————— |
| Năm | 1990 – 2019 |
| Giải quốc nội chính | Premier League |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 2016 |
| Các trận chung kết lớn | Champions League 2016, Euro 2016 |
4. Nicola Rizzoli
Ý
Trọng tài Nicola Rizzoli đưa ra thẻ vàng
Trận chung kết World Cup 2014 được nhớ đến với khoảnh khắc Mario Gotze và đội tuyển Đức làm tan nát trái tim Lionel Messi, khi Argentina gục ngã ở rào cản cuối cùng. Tuy nhiên, trọng tài điều khiển trận đấu ngày hôm đó là Nicola Rizzoli, người đã được tin tưởng trên sân khấu lớn nhất. Bên cạnh đó, ông còn tham gia điều hành tại Euro 2016 và giành 7 giải thưởng Trọng tài Serie A của Năm liên tiếp từ năm 2011 đến 2017 do Hiệp hội Cầu thủ Ý (AIC) bình chọn.
Điều khiển các trận đấu tại Serie A trong suốt gần một thập kỷ, Rizzoli đã tạo dựng được danh tiếng với khả năng quản lý trận đấu xuất sắc và sự uy quyền điềm tĩnh. Chuyên môn của trọng tài người Ý trong việc xử lý các trận đấu áp lực cao đã giúp ông được công nhận rộng rãi trên đấu trường quốc tế.
| Sự nghiệp Trọng tài của Nicola Rizzoli |
| :———————————— | :——————————————————————— |
| Năm | 2007 – 2017 |
| Giải quốc nội chính | Serie A |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 2012, World Cup 2014 |
| Các trận chung kết lớn | Europa League 2010, Champions League 2013, World Cup 2014 |
3. Howard Webb
Anh
Howard Webb, cựu trọng tài PGMOL
Howard Webb tuyên bố giải nghệ vào năm 2014 để đảm nhận vai trò Giám đốc Kỹ thuật của Ban Trọng tài Chuyên nghiệp (PGMOL). Nhưng trước đó, ông liên tục nhận được lời khen ngợi về phong thái uy quyền và đáng kính từ các tổ chức bóng đá, giới bình luận viên, đồng nghiệp, cầu thủ và huấn luyện viên.
Ông đã tham gia điều khiển vô số các trận đấu có tính chất căng thẳng, bao gồm cả năm 2010, khi ông trở thành trọng tài đầu tiên điều khiển cả hai trận chung kết Champions League và World Cup trong cùng một năm dương lịch. Điều này giúp ông được vinh danh là Trọng tài của Năm của FIFA. Cựu cảnh sát này, người kết hôn với nữ trọng tài danh tiếng người Đức Bibiana Steinhaus, còn điều khiển các trận chung kết FA Cup và League Cup. Để hiểu thêm về bối cảnh bóng đá Anh và thế giới, bạn có thể xem thêm các bài phân tích từ góc nhìn thể thao.
| Sự nghiệp Trọng tài của Howard Webb |
| :———————————- | :————————————– |
| Năm | 1989 – 2014 |
| Giải quốc nội chính | Premier League |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 2008, World Cup 2010 |
| Các trận chung kết lớn | Champions League 2010, World Cup 2010 |
2. Markus Merk
Đức
Trọng tài Markus Merk khởi động trước trận đấu
Đứng thứ hai trong danh sách này là trọng tài người Đức Markus Merk. Ông từng giữ kỷ lục về số trận điều khiển nhiều nhất tại Bundesliga. Sáu lần giành giải Trọng tài của Năm của Đức, khả năng kiểm soát trận đấu của Merk tại Đức là rất ấn tượng, đặc biệt khi ông là trọng tài trẻ nhất lịch sử giải đấu này vào năm 1988, khi mới 25 tuổi.
Tuy nhiên, bạn sẽ nhầm nếu nghĩ rằng giải thưởng của ông chỉ dừng lại ở đó. Vị trọng tài huyền thoại đã nhận giải Trọng tài Xuất sắc nhất của FIFA ba lần. Giành được nhiều danh hiệu như vậy minh chứng cho sự nghiệp đáng nể của ông ở châu Âu. Ông đã tham gia điều hành tại bốn giải đấu quốc tế lớn đầu tiên của thế kỷ 21.
| Sự nghiệp Trọng tài của Markus Merk |
| :——————————— | :————————————————————- |
| Năm | 1985 – 2008 |
| Giải quốc nội chính | Bundesliga |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 2000, World Cup 2002, Euro 2004, World Cup 2006 |
| Các trận chung kết lớn | UEFA Cup Winners’ Cup 1997, Champions League 2003, Euro 2004 |
1. Pierluigi Collina
Ý
Pierluigi Collina luôn được xem là trọng tài vĩ đại nhất mọi thời đại. Ông là hình mẫu về sự tôn trọng từ các cầu thủ trong những trận đấu quan trọng nhất, bao gồm cả trận chung kết World Cup 2002 giữa Brazil và Đức. Hiếm khi chúng ta thấy các cầu thủ la hét hay phản ứng quá mức với trọng tài người Ý trên sân.
Những cầu thủ có ý định đó đều được ông xử lý một cách nhẹ nhàng thay vì gây ra tình huống không cần thiết. Trọng tài được cho là phải giữ mình kín đáo, nhưng sau những lần xuất hiện tại World Cup 2002, hãng Konami đã cho ra mắt phiên bản game Pro Evolution Soccer 3 với một điểm nhấn lớn. Collina được chọn làm gương mặt đại diện cho tựa game video cực kỳ phổ biến này, chứng minh ông nổi tiếng và quan trọng đến mức nào. Rất khó có khả năng sẽ lại có một trọng tài nào ấn tượng như ông một lần nữa.
| Sự nghiệp Trọng tài của Pierluigi Collina |
| :————————————— | :———————————————————– |
| Năm | 1988 – 2006 |
| Giải quốc nội chính | Serie A |
| Các giải đấu quốc tế lớn | Euro 1996, World Cup 1998, World Cup 2002, Euro 2004 |
| Các trận chung kết lớn | Champions League 1999, World Cup 2002 |
Những trọng tài trong danh sách này đã góp phần định hình lịch sử bóng đá bằng tài năng, sự dũng cảm và khả năng quản lý trận đấu đỉnh cao. Họ là minh chứng cho thấy, ngay cả trong vai trò chịu nhiều áp lực và ít được chú ý, vẫn có những cá nhân xuất sắc vươn lên để trở thành huyền thoại.