Nhắc đến bóng đá Tây Ban Nha, người ta thường nghĩ ngay đến Real Madrid hay Barcelona với những cuộc đua song mã nảy lửa. Nhưng La Liga đâu chỉ có thế, vẫn còn đó những cái tên từng làm mưa làm gió, những biểu tượng một thời như Valencia CF. “Bầy dơi” với sân Mestalla huyền thoại từng là đối trọng đáng gờm, là niềm tự hào của xứ Castellon. Thế nhưng, vài năm trở lại đây, nhắc đến Valencia là nhắc đến sự bất ổn, đặc biệt là trên băng ghế chỉ đạo. Câu chuyện về Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây đã trở thành một đề tài nóng bỏng, một nỗi buồn khó tả với những ai trót yêu màu áo trắng đen này. Tại sao một đội bóng giàu truyền thống lại rơi vào vòng xoáy thay tướng liên tục như vậy? Phải chăng ghế nóng ở Mestalla thực sự là “lời nguyền”?
Một thời vàng son và cái bóng quá lớn của quá khứ
Để hiểu được nỗi thất vọng hiện tại, chúng ta cần nhìn lại quá khứ hào hùng của Valencia. Những năm đầu thế kỷ 21 chứng kiến một “Bầy dơi” tung hoành ngang dọc. Dưới bàn tay của những chiến lược gia tài ba như Héctor Cúper hay Rafa Benítez, Valencia đã hai lần liên tiếp vào chung kết Champions League (2000, 2001), hai lần vô địch La Liga (2001-02, 2003-04) và một lần đăng quang UEFA Cup (2003-04).
Đó là thời kỳ của những Gaizka Mendieta hào hoa, Santiago Cañizares vững chãi trong khung gỗ, Roberto Ayala thép ở hàng thủ, hay cặp bài trùng Pablo Aimar – Rubén Baraja làm khuynh đảo tuyến giữa. Sân Mestalla khi ấy là một pháo đài thực sự, nơi mọi đối thủ phải e dè. Chính cái bóng quá lớn từ quá khứ huy hoàng này vô hình trung tạo ra một áp lực khổng lồ lên các thế hệ sau, đặc biệt là các huấn luyện viên. Người hâm mộ luôn mong đợi đội bóng trở lại đỉnh cao, nhưng thực tế lại quá phũ phàng.
Hình ảnh đội hình Valencia ăn mừng chức vô địch La Liga dưới thời HLV Rafa Benitez, thể hiện niềm vui và sự đoàn kết của đội bóng.
Tại sao ghế nóng Mestalla lại “nóng” đến vậy?
Câu chuyện Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây không đơn thuần chỉ là vấn đề chuyên môn. Nó là tổng hòa của nhiều yếu tố phức tạp, từ thượng tầng cho đến sân cỏ.
Vấn đề thượng tầng và sự can thiệp của giới chủ
Kể từ khi tỷ phú người Singapore Peter Lim, thông qua Meriton Holdings, nắm quyền kiểm soát câu lạc bộ vào năm 2014, Valencia đã bước vào một kỷ nguyên đầy biến động. Dù ban đầu được kỳ vọng sẽ mang lại sự ổn định tài chính và tham vọng lớn lao, nhưng thực tế cho thấy, sự can thiệp sâu vào các quyết định chuyên môn, đặc biệt là việc bổ nhiệm và sa thải HLV, của giới chủ đã gây ra nhiều bất ổn.
Nhiều quyết định thay tướng được cho là thiếu kiên nhẫn, dựa trên cảm tính hoặc mâu thuẫn cá nhân hơn là đánh giá khách quan về chuyên môn. Việc này không chỉ khiến các HLV khó lòng xây dựng một kế hoạch dài hạn mà còn tạo ra sự hoang mang trong nội bộ đội bóng. Theo nhà báo bóng đá Việt Nam, anh Quang Huy nhận định:
“Mô hình quản lý tại Valencia dưới thời Peter Lim có quá nhiều vấn đề. Việc một ông chủ xa xôi, thiếu am hiểu sâu sắc về bóng đá châu Âu lại có tiếng nói quyết định trong việc lựa chọn HLV và chiến lược phát triển là một rủi ro lớn. Điều này giải thích phần nào cho sự hỗn loạn trên băng ghế chỉ đạo.”
Kỳ vọng thiếu thực tế và áp lực thành tích tức thời
Di sản huy hoàng trong quá khứ cộng với tham vọng (đôi khi là ảo tưởng) của giới chủ đã tạo ra một áp lực thành tích khủng khiếp lên vai các HLV. Họ thường được yêu cầu phải đưa Valencia trở lại Champions League ngay lập tức, bất chấp thực lực đội hình và sự cạnh tranh khốc liệt tại La Liga. Khi kết quả không như ý chỉ sau vài trận đấu, “trát sa thải” thường được đưa ra rất nhanh chóng. Sự thiếu kiên nhẫn này khiến các chiến lược gia không có đủ thời gian để xây dựng lối chơi, gắn kết đội hình hay phát triển cầu thủ trẻ.
Chính sách chuyển nhượng bất ổn và thiếu định hướng
Một HLV giỏi cần những “quân bài” phù hợp để triển khai ý đồ chiến thuật. Tuy nhiên, chính sách chuyển nhượng của Valencia những năm qua lại khá thất thường. Việc bán đi những trụ cột quan trọng như Dani Parejo, Francis Coquelin, Geoffrey Kondogbia, Rodrigo Moreno hay Ferran Torres mà không có sự thay thế tương xứng đã làm suy yếu đáng kể sức mạnh của đội bóng. Nhiều HLV đến rồi đi mà không được đáp ứng yêu cầu về nhân sự, hoặc phải làm việc với một đội hình chắp vá, thiếu chiều sâu và mất cân bằng. Điều này càng khiến công việc của họ trở nên khó khăn hơn gấp bội.
“Nghĩa địa” HLV: Điểm danh những nạn nhân của Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây
Chiếc ghế HLV tại Mestalla trong khoảng một thập kỷ qua giống như một chiếc ghế xoay không ngừng nghỉ. Rất nhiều cái tên đến rồi đi, mang theo hy vọng rồi lại ra về trong thất vọng. Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây được khắc họa rõ nét qua những trường hợp tiêu biểu:
Gary Neville: Canh bạc thất bại và bài học đắt giá
Bổ nhiệm một huyền thoại của Manchester United, người chưa từng có kinh nghiệm dẫn dắt một đội bóng chuyên nghiệp nào, vào giữa mùa giải 2015-16 là một quyết định gây sốc và đầy rủi ro của Peter Lim (do mối quan hệ cá nhân). Kết quả? Một thảm họa. Neville hoàn toàn lạc lõng ở môi trường La Liga, không thể truyền đạt ý tưởng chiến thuật, và Valencia chìm sâu vào khủng hoảng. Ông chỉ tại vị vỏn vẹn 4 tháng trước khi bị sa thải. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự thiếu chuyên nghiệp trong cách quản lý của giới chủ.
Cesare Prandelli: “Chạy trốn” khỏi mớ hỗn độn
Chiến lược gia người Ý giàu kinh nghiệm được kỳ vọng sẽ vực dậy đội bóng vào tháng 10 năm 2016. Tuy nhiên, chỉ sau 3 tháng, Prandelli đã từ chức vì cảm thấy không được giới chủ ủng hộ, đặc biệt là trong vấn đề chuyển nhượng. Ông công khai chỉ trích tình hình hỗn loạn và thiếu chuyên nghiệp tại câu lạc bộ, một lời cảnh báo nữa về những vấn đề gốc rễ.
Marcelino García Toral: Tia sáng hiếm hoi và cái kết đột ngột
Marcelino có lẽ là HLV thành công nhất của Valencia trong kỷ nguyên Peter Lim. Ông đến vào năm 2017, xây dựng một lối chơi phòng ngự phản công khoa học và hiệu quả. Dưới thời Marcelino, “Bầy dơi” hai mùa liên tiếp giành vé dự Champions League và đỉnh cao là chức vô địch Cúp Nhà Vua năm 2019 sau khi đánh bại Barcelona hùng mạnh trong trận chung kết. Tưởng chừng Valencia đã tìm lại sự ổn định, thì bất ngờ, Marcelino bị sa thải ngay đầu mùa giải 2019-20 vì những bất đồng không thể hàn gắn với giới chủ, cụ thể là về chính sách chuyển nhượng và định hướng phát triển. Quyết định này đã gây sốc và phẫn nộ cực độ trong cộng đồng CĐV Valencia.
HLV Marcelino García Toral ăn mừng đầy cảm xúc cùng các cầu thủ Valencia sau khi giành chức vô địch Cúp Nhà Vua 2019.
Albert Celades, Javi Gracia, José Bordalás: Vòng xoáy bất ổn tiếp diễn
Sau sự ra đi của Marcelino, Valencia lại rơi vào vòng xoáy bất ổn. Albert Celades, người kế nhiệm, dù có khởi đầu không tệ nhưng cũng nhanh chóng bị sa thải. Javi Gracia đến với hy vọng về sự ổn định, nhưng rồi cũng phải ra đi trước khi mùa giải 2020-21 kết thúc vì thành tích bết bát và mâu thuẫn với ban lãnh đạo. José Bordalás, một HLV cá tính và thực dụng, giúp Valencia vào chung kết Cúp Nhà Vua 2022 nhưng cũng chỉ tại vị đúng một mùa giải. Sự thay đổi liên tục này khiến đội bóng không thể xây dựng được bản sắc và sự ổn định cần thiết. Các thông tin về những biến động này thường xuyên được cập nhật trên các trang tinbongda360.net, cho thấy sự quan tâm lớn của người hâm mộ.
Gennaro Gattuso: Nhiệt huyết không đủ bù đắp thực tại
Mùa hè 2022, huyền thoại bóng đá Ý Gennaro Gattuso đến Mestalla mang theo sự nhiệt huyết và cá tính mạnh mẽ. Tuy nhiên, dù rất nỗ lực, “Tê giác” cũng không thể xoay chuyển tình hình. Thành tích nghèo nàn, cộng thêm những khó khăn về lực lượng và áp lực từ mọi phía, đã khiến Gattuso và Valencia “đường ai nấy đi” chỉ sau nửa mùa giải.
Rubén Baraja: Người cũ trở về liệu có cứu vãn nổi con tàu đắm?
Giữa cơn khủng hoảng trầm trọng ở mùa giải 2022-23, Valencia đã quyết định đặt niềm tin vào Rubén Baraja, một huyền thoại của câu lạc bộ thời kỳ hoàng kim. Nhiệm vụ của Baraja không gì khác là giải cứu đội bóng khỏi viễn cảnh xuống hạng. Dù gặp vô vàn khó khăn, Baraja đã làm được điều đó một cách ngoạn mục. Ông tiếp tục tại vị và đang cố gắng xây dựng lại đội bóng dựa trên những cầu thủ trẻ trưởng thành từ lò đào tạo. Tuy nhiên, tương lai vẫn còn rất mờ mịt khi những vấn đề cốt lõi về quản lý và tài chính vẫn chưa được giải quyết triệt để. Câu chuyện về Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây liệu có tìm được lối thoát dưới thời Baraja?
Hệ lụy nào cho Valencia từ “cơn bão” thay tướng?
Việc thay HLV xoành xoạch trong nhiều năm liền đã để lại những hậu quả nặng nề cho Valencia:
- Thiếu ổn định chiến thuật: Mỗi HLV có triết lý và hệ thống chiến thuật riêng. Việc thay đổi liên tục khiến các cầu thủ không có đủ thời gian để thích nghi và định hình một lối chơi nhất quán. Đội bóng mất đi bản sắc, thi đấu rời rạc và thiếu hiệu quả.
- Tinh thần cầu thủ sa sút: Sự bất ổn trên băng ghế chỉ đạo ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và niềm tin của các cầu thủ. Họ cảm thấy bất an về tương lai, thiếu sự gắn kết và động lực thi đấu.
- Mất niềm tin từ người hâm mộ: Các cổ động viên Valencia, những người nổi tiếng cuồng nhiệt và trung thành, ngày càng cảm thấy mệt mỏi và thất vọng với cách điều hành câu lạc bộ. Các cuộc biểu tình phản đối giới chủ diễn ra thường xuyên, tạo nên một bầu không khí nặng nề tại Mestalla. Sự rạn nứt giữa ban lãnh đạo và người hâm mộ là một vết thương khó lành.
Liệu có ánh sáng cuối đường hầm cho Los Che?
Nhìn vào tình hình hiện tại, tương lai của Valencia vẫn còn là một dấu hỏi lớn. Để thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng và câu chuyện buồn về Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây, đội bóng cần nhiều hơn là chỉ thay đổi HLV.
Giải pháp căn cơ nằm ở thượng tầng. Cần có một sự thay đổi trong cách quản lý, trao nhiều quyền lực hơn cho những người có chuyên môn về bóng đá, xây dựng một chiến lược phát triển dài hạn và bền vững. Sự kiên nhẫn với HLV và một chính sách chuyển nhượng hợp lý, có định hướng là điều tối quan trọng.
Hiện tại, dưới sự dẫn dắt của huyền thoại Rubén Baraja, người hiểu rõ văn hóa và giá trị của câu lạc bộ, cùng sự trỗi dậy của các tài năng trẻ từ lò đào tạo như Javi Guerra, Diego López, Fran Pérez, Valencia đang le lói chút hy vọng. Tuy nhiên, chặng đường phía trước vẫn còn rất gian nan.
Câu chuyện về Valencia và sự thất bại của các huấn luyện viên gần đây là một bài học đắt giá về sự nguy hiểm của việc quản lý yếu kém, thiếu kiên nhẫn và can thiệp quá sâu vào chuyên môn trong bóng đá hiện đại. Hy vọng rằng, “Bầy dơi” sẽ sớm tìm lại được sự ổn định, tìm lại được bản sắc và từng bước trở lại với vị thế vốn có của mình trong làng bóng đá Tây Ban Nha. Còn bạn, bạn nghĩ sao về tình hình của Valencia? Liệu Rubén Baraja có phải là lời giải cho bài toán HLV tại Mestalla? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn nhé!
